Dlaczego okna mają znaczenie w certyfikacji ekologicznej budynków
Okna to nie tylko otwory w ścianach przepuszczające światło. W systemach certyfikacji ekologicznej budynków stanowią kluczowy element wpływający na efektywność energetyczną całego obiektu. Przez okna ucieka nawet 25-30% ciepła w budynkach, dlatego ich parametry mają bezpośredni wpływ na zużycie energii do ogrzewania i chłodzenia.
Audytorzy oceniają kilka podstawowych parametrów okien:
- Współczynnik przenikania ciepła (Uw) – pokazuje, ile energii przenika przez okno. Im niższa wartość, tym lepiej
- Przepuszczalność światła dziennego – wpływa na komfort użytkowników i zmniejsza zapotrzebowanie na oświetlenie elektryczne
- Szczelność i trwałość – nawet najlepsze parametry termiczne nie mają sensu, jeśli okno przepuszcza powietrze przez nieszczelności
Odpowiedni dobór okien może przesunąć budynek z jednej kategorii certyfikatu do wyższej. To przekłada się na wyższą wartość nieruchomości i niższe koszty eksploatacji. W praktyce różnica między standardowymi oknami a tymi spełniającymi wymagania certyfikacji może oznaczać nawet kilkanaście punktów w systemie punktacji.
Najważniejsze certyfikaty ekologiczne i ich wymagania wobec okien
W Polsce i na świecie funkcjonuje kilka głównych systemów certyfikacji budynków. Każdy z nich ma swoje specyficzne wymagania dotyczące okien.
BREEAM (brytyjski system) to jeden z najstarszych i najpopularniejszych certyfikatów. Ocenia budynki w skali:
- Pass
- Good
- Very Good
- Excellent
- Outstanding
W zakresie okien zwraca uwagę na współczynniki termiczne, przepuszczalność światła i materiały użyte do produkcji. Dla wyższych poziomów certyfikacji wymagane są okna z Uw poniżej 1,0 W/(m²K).
LEED (amerykański system) działa na zasadzie punktacji. Budynki mogą uzyskać poziomy:
- Certified
- Silver
- Gold
- Platinum
System punktuje okna energooszczędne w kategorii Energy & Atmosphere. Premiuje też materiały z recyklingu i lokalne źródła produkcji, co wpływa na wybór profili okiennych.
DGNB (niemiecki system) kładzie duży nacisk na cykl życia produktu. Ocenia nie tylko parametry techniczne okien, ale też ich wpływ środowiskowy od produkcji po utylizację. Wymaga szczegółowej dokumentacji dotyczącej pochodzenia materiałów i procesów produkcyjnych.
PLGBC (polski system) bazuje na międzynarodowych standardach, ale uwzględnia lokalne warunki klimatyczne. Stawia konkretne wymagania dotyczące współczynnika Uw odpowiednie dla polskiego klimatu oraz promuje rozwiązania zwiększające wykorzystanie światła naturalnego.
Jakie parametry okien sprawdzają audytorzy certyfikacji
Podczas audytu certyfikacyjnego sprawdzane są konkretne wartości techniczne okien. Znajomość tych parametrów pomoże wybrać odpowiednie rozwiązania już na etapie projektowania.
Współczynnik Uw to podstawowy parametr. Dla certyfikacji ekologicznej budynku wartości powinny mieścić się w przedziale 0,8-1,1 W/(m²K) dla wyższych poziomów certyfikacji. Standardowe okna mają Uw około 1,3-1,5 W/(m²K), co często nie wystarcza.
Wartość g (współczynnik przepuszczalności energii słonecznej) określa, ile energii słonecznej przechodzi przez szybę. W zależności od orientacji budynku i strefy klimatycznej, pożądane są różne wartości. Na południu budynku wyższe wartości g pomagają w zyskach ciepła zimą, ale na zachodzie mogą powodować przegrzewanie latem.
Współczynnik Lt (przepuszczalność światła) wpływa na ilość naturalnego światła w pomieszczeniach. Systemy certyfikacji premiują wysokie wartości Lt, bo zmniejszają potrzebę sztucznego oświetlenia. Parametry akustyczne są istotne w budynkach położonych w hałaśliwych lokalizacjach.
Audytorzy wymagają pełnej dokumentacji technicznej, która obejmuje:
- Deklaracje zgodności
- Certyfikaty produktowe
- Raporty z badań przeprowadzonych przez akredytowane laboratoria
Bez odpowiedniej dokumentacji nawet najlepsze okna nie zostaną uznane w procesie certyfikacji.
Jak wybrać okna wspierające uzyskanie certyfikatu ekologicznego
Wybór okien pod kątem certyfikacji wymaga planowania już na wczesnym etapie projektu. Kilka praktycznych wskazówek ułatwi ten proces.
Profil okna ma znaczenie. Profile wielokomorowe z dodatkową izolacją termiczną pozwalają osiągnąć niższe wartości Uw. Szyby powinny być co najmniej dwuszybowe, a dla wyższych poziomów certyfikacji lepiej sprawdzają się pakiety trójszybowe z powłokami niskoemisyjnymi i wypełnieniem argonem.
Lokalizacja budynku i jego orientacja względem stron świata wpływają na dobór okien:
- Elewacja południowa – okna z wyższym współczynnikiem g, żeby wykorzystać zyski słoneczne
- Elewacja zachodnia – okna z niższym g, które ograniczą przegrzewanie
Współpraca z doświadczonym dostawcą oszczędza czasu i problemów. Taki dostawca:
- Ma gotową dokumentację techniczną
- Zna minimalne wartości parametrów dla różnych systemów certyfikacji
- Może doradzić optymalne rozwiązania
Budżet na okna w zrównoważonym budownictwie jest wyższy niż przy standardowej inwestycji. Różnica w cenie między standardowymi oknami a oknami energooszczędnymi spełniającymi wymogi certyfikacji może wynosić 20-40%. Warto jednak pamiętać, że zwrot z tej inwestycji następuje przez niższe rachunki za energię i wyższą wartość nieruchomości.
Podsumowanie
Certyfikaty ekologiczne budynku to inwestycja w przyszłość. Okna odgrywają w tym procesie kluczową rolę, wpływając na efektywność energetyczną, komfort użytkowników i końcową ocenę budynku. Znajomość wymagań systemów BREEAM, LEED czy PLGBC pozwala świadomie wybierać rozwiązania, które pomogą osiągnąć wyższy poziom certyfikacji. Parametry takie jak współczynnik Uw, wartość g czy przepuszczalność światła nie są tylko cyframi w dokumentacji technicznej. To konkretne oszczędności i wyższa wartość nieruchomości. W Dobroplast rozumiemy, jak ważna jest precyzja w produkcji elementów wpływających na jakość finalnych produktów. Nasza wiedza o materiałach i procesach produkcyjnych może wspierać dostawców okien w tworzeniu rozwiązań spełniających najwyższe standardy zrównoważonego budownictwa.
